Cybersecurity 101: Networking คู่มือพื้นฐานด้านเครือข่ายสำหรับผู้เริ่มต้น: สร้างรากฐานสำหรับความปลอดภัยทางไซเบอร์

เมื่อก้าวเข้าสู่โลกของความปลอดภัยทางไซเบอร์ การเข้าใจพื้นฐานของเครือข่ายเป็นสิ่งสำคัญ เพราะเครือข่ายเป็นเส้นชีวิตของการสื่อสารสมัยใหม่ การเข้าใจว่า ข้อมูลไหลไปอย่างไร อุปกรณ์เชื่อมต่อกันอย่างไร และโปรโตคอลต่างๆ ช่วยปกป้องการเชื่อมต่อเหล่านี้อย่างไร จะช่วยสร้างความเข้าใจพื้นฐานได้ดี ในบล็อกนี้เราจะสำรวจแนวคิดด้านเครือข่ายสำคัญๆ ได้แก่ โมเดล OSI และ TCP/IP, การจัดการที่อยู่ IP และ Subnet, VPN และ Proxy Servers, ไฟร์วอลล์, เราท์เตอร์, สวิตช์ และโปรโตคอล DNS และ HTTP/HTTPS

1. โมเดล OSI และ TCP/IP: กรอบการสื่อสารบนเครือข่าย

โมเดล OSI (Open Systems Interconnection) เป็นกรอบแนวคิดที่แบ่งการทำงานของระบบการสื่อสารออกเป็น 7 ชั้น โดยแต่ละชั้นจะทำหน้าที่เฉพาะและสื่อสารกับชั้นบนและล่าง:

• Layer 1: Physical — ส่งข้อมูลในรูปแบบบิตผ่านสื่อทางกายภาพ
• Layer 2: Data Link — ตรวจสอบและแก้ไขข้อผิดพลาดในการส่งข้อมูล
• Layer 3: Network — จัดการเส้นทางการส่งข้อมูลระหว่างเครือข่าย
• Layer 4: Transport — ดูแลการส่งข้อมูลที่เชื่อถือได้และการควบคุมการไหลของข้อมูล
• Layer 5: Session — จัดการเซสชันการสื่อสารระหว่างอุปกรณ์
• Layer 6: Presentation — แปลงรูปแบบข้อมูลระหว่างเครือข่ายและแอปพลิเคชัน
• Layer 7: Application — ช่วยให้แอปพลิเคชันสื่อสารกับเครือข่ายได้ เช่น เว็บบราวเซอร์, อีเมล

โมเดล TCP/IP แม้จะง่ายกว่า แต่เป็นพื้นฐานของอินเทอร์เน็ตสมัยใหม่ โดยแบ่งออกเป็น 4 ชั้น:

• Network Interface — ชั้น Physical และ Data Link
• Internet — จัดการที่อยู่ IP และเส้นทางข้อมูล
• Transport — ดูแลการสื่อสารจากต้นทางถึงปลายทาง
• Application — รวมเซสชัน การแปลงข้อมูล และการทำงานของแอปพลิเคชัน

การเข้าใจโมเดลเหล่านี้จะช่วยให้เรามองเห็นภาพว่าข้อมูลเดินทางในเครือข่ายอย่างไร และแต่ละชั้นมีบทบาทในการสื่อสารอย่างไร

2. ที่อยู่ IP และ Subnet: การจัดการและแบ่งเครือข่าย

ที่อยู่ IP เป็นเลขที่ระบุตัวอุปกรณ์ในเครือข่าย ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวระบุในการส่งข้อมูล มี 2 ประเภทหลัก:

• IPv4: เป็นที่อยู่ขนาด 32 บิต ที่แสดงเป็นตัวเลข 4 ชุด (เช่น 192.168.1.1)
• IPv6: เป็นที่อยู่ขนาด 128 บิต ซึ่งออกแบบมาเพื่อรองรับจำนวนอุปกรณ์ที่เพิ่มขึ้น (เช่น 2001:0db8:85a3::7334)

Subnetting เป็นเทคนิคที่ใช้ในการแบ่งเครือข่ายใหญ่ให้เล็กลงเป็นเครือข่ายย่อยๆ เพื่อจัดการการจราจรบนเครือข่ายได้ดียิ่งขึ้น และเพิ่มความปลอดภัย ตัวอย่างเช่น ที่อยู่ IPv4 192.168.1.0/24 หมายถึง 24 บิตแรกเป็นส่วนของเครือข่าย และ 8 บิตสุดท้ายเป็นส่วนของโฮสต์

3. VPN และ Proxy Servers: เพิ่มความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว

Virtual Private Network (VPN) สร้างอุโมงค์การเข้ารหัสระหว่างอุปกรณ์ของคุณและเซิร์ฟเวอร์ระยะไกล ช่วยป้องกันไม่ให้ข้อมูลถูกดักจับ VPN ใช้กันมากในการปกป้องการเชื่อมต่อเมื่อต้องเข้าถึงข้อมูลสำคัญในเครือข่ายสาธารณะ หรือเพื่อข้ามข้อจำกัดทางภูมิศาสตร์

Proxy server เป็นตัวกลางระหว่างอุปกรณ์ของคุณกับอินเทอร์เน็ต เมื่อคุณส่งคำขอ Proxy จะส่งคำขอนั้นต่อไปยังเซิร์ฟเวอร์ปลายทาง Proxy ใช้เพื่อซ่อนที่อยู่ IP ของคุณ เข้าถึงเนื้อหาที่ถูกบล็อก หรือปรับปรุงประสิทธิภาพของเครือข่าย

4. ไฟร์วอลล์, เราท์เตอร์ และสวิตช์: การรักษาความปลอดภัยและควบคุมการจราจร

ไฟร์วอลล์ ทำหน้าที่เป็นประตูรักษาความปลอดภัยระหว่างเครือข่ายภายในกับโลกภายนอก กรองการจราจรขาเข้าและขาออกตามกฎที่กำหนดไว้

เราท์เตอร์ เป็นอุปกรณ์ที่กำหนดเส้นทางแพ็กเก็ตข้อมูลระหว่างเครือข่ายต่างๆ โดยเลือกเส้นทางที่ดีที่สุดในการส่งข้อมูลจากต้นทางถึงปลายทาง

สวิตช์ ทำงานในเครือข่ายเดียวกัน ทำหน้าที่ส่งข้อมูลไปยังอุปกรณ์ที่ตั้งใจเท่านั้น ทำงานในระดับ Data Link เพื่อให้การส่งข้อมูลภายในเครือข่ายภายในมีประสิทธิภาพ

5. โปรโตคอล DNS และ HTTP/HTTPS: แปลและรักษาความปลอดภัยการรับส่งข้อมูลเว็บ

DNS (Domain Name System) ทำหน้าที่เป็นสมุดโทรศัพท์ของอินเทอร์เน็ต แทนที่เราจะต้องจำที่อยู่ IP เราใช้ชื่อโดเมน (เช่น example.com) DNS จะแปลงชื่อโดเมนเป็นที่อยู่ IP

แต่เมื่อคุณเยี่ยมชมเว็บไซต์ ความปลอดภัยก็เป็นเรื่องสำคัญ HTTP (Hypertext Transfer Protocol) เป็นพื้นฐานของการสื่อสารเว็บ แต่ไม่มีการเข้ารหัส ทำให้เสี่ยงต่อการถูกดักฟัง HTTPS (HTTP Secure) เพิ่มชั้นการเข้ารหัสด้วย SSL/TLS เพื่อให้ข้อมูลที่ส่งระหว่างเบราว์เซอร์ของคุณและเว็บไซต์มีความปลอดภัย

การเข้าใจพื้นฐานของเครือข่ายเป็นก้าวแรกที่สำคัญในการสร้างอาชีพด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ จากการเรียนรู้ว่า ข้อมูลเดินทางผ่านชั้นต่างๆ (โมเดล OSI/TCP-IP) ไปจนถึงการรักษาความปลอดภัยของการเชื่อมต่อด้วยไฟร์วอลล์ VPN และ HTTPS แต่ละส่วนของเครือข่ายมีบทบาทสำคัญในการรักษาความปลอดภัยของการสื่อสารสมัยใหม่